حافظه حسی در نظریه خبرپردازی حافظه کوتاه مدت نام دارد. در واقع اطلاعات پس از ورود به حافظه حسی مورد توجه قرار می گیرد و سپس وارد حافظه کوتاه مدت می شود. برخلاف حافظه حسی که اطلاعات مطابق با محرک های حسی ذخیره می شود، در حافظه کوتاه مدت اطلاعات به صورت رمز در می آیند و به صورت تصویری یا صوتی و یا شنیداری؛ البته این حافظه از رمزهای دیگری مانند رمزهای معنایی هم استفاده می کند.
حافظه کوتاه مدت چیست؟
به طور مثال هنگامی که به یک شماره تلفن نگاه می کنیم و تا لحظه گرفتن شماره آن را حفظ می کنیم، در واقع یکی از کارهای زیر را انجام می دهیم:
- یک تصویر ذهنی از آن شماره به خاطر می سپاریم.
- صدای ارقام را حفظ می کنیم.
- نوعی تداعی می کنیم.
اطلاعات وارد شده به حافظه کوتاه مدت برای ۳۰ ثانیه باقی می مانند و پس از آن اگر تکرار نشوند فراموش خواهند شد.
تقویت حافظه کوتاه مدت
- برای این منظور باید اطلاعات را مرور کنیم که، به مرور ذهنی شهرت دارد. این کار برای حافظه کوتاه مدت به منزله ی یک داروی تقویت حافظه است. این مطالب تا زمانی که تکرار می شوند فراموش نخواهند شد.
- برای مطالبی که قصد داریم آنها را یاد بگیریم یا به عبارت دیگر به حافظه بلند مدت انتقال دهیم علاوه بر مرور ذهنی لازم است بین مطالب جدید با مطابی که از قبل خوانده شده و در حافظه بلند مدت ثبت شده یک ارتباط موثر برقرار کنیم.
حافظه فعال
حافظه کوتاه مدت را حافظه فعال نیز می خوانند، زیرا این حافظه با اطلاعاتی که در ذهن به طور فعال وجود دارد و در حال انتقال به حافظه دراز مدت می باشند سرو کار خواهد داشت. این حافظه بیشتر به صورت یک تدبیر ذهنی برای رفع نیازهای آنی عمل می کند. مهم ترین مزیت این حافظه در این است که این امکان را به ما می دهد تا اطلاعات را برای مدتی که نیاز داریم در ذهن نگاه داریم. این نکته حائز اهمیت است، فراموش شدن اطلاعات از حافظه کوتاه مدت بسیار مفید است. به این علت که وقتی حجم عظیمی از اطلاعات قصد وارد شدن به حافظه را دارند اگر اطلاعات وارد شده حذف نشود جایی برای ورود اطلاعات جدید به حافظه کوتاه مدت وجود ندارد.
ویژگی های مهم
- تصمیمات جاری زندگی به کمک آن انجام می گیرد.
- برای حل مسائل مختلف زندگی از این حافظه کمک می‌گیریم.
این نکته را مورد توجه قرار دهید که ممکن است اطلاعات خارج از این حافظه استفاده شود اما عمل واقعی تنها براساس اطلاعاتی که در این حافظه وجود دارند میسر می شود.
چه مواردی باعث ضعف حافظه می‌شوند؟
اگر مواد غذایی که مصرف می‌کنید آهن نداشته باشد، حافظه‌تان به‌مرورزمان تضعیف می‌شود. دانش آموزان و دانشجویانی که در فکر تقویت حافظه‌شان هستند، نباید دنبال غذاهای خاص و رژیم غذایی ویژه باشند. این افراد باید الگوی غذایی درست و سالم داشته باشند. برای اینکه خون به مغز انسان برسد و حافظه، خود را تقویت و تثبیت کند، باید مواد غذایی آهن‌دار مصرف شود. مواد غذایی که اُمگا سه دارند، عروق مغز را باز می‌کنند و خون را به مغز سریع‌تر می‌رسانند. درصورتی‌که کمبود کلسیم و منیزیم دارید و پزشک کمبود این مواد را تشخیص داده باشد، می‌توانید با مصرف منیزیم و کلسیم به تقویت حافظه خود بپردازید.
حافظه کوتاه مدت چیست؟ عملکرد حافظه کوتاه مدت ویژگی های حافظه کوتاه مدت
قرص تقویتی چه تأثیراتی درافزایش حافظه دارد؟
تقویت‌کننده‌ها زمانی نیازاند که برنامه غذایی شما کامل نباشد. اگر از تمام مواد غذایی به مقدار مناسب مصرف کنید دیگر تقویت‌کننده و مکمل‌های غذایی نیاز نیست. قرص تقویتی قدرت خاصی ندارد و جادو و اعجازی در خود ندارد. اگرچه، در دوران دبیرستان به دختران نوجوان توصیه می‌شود که قرص آهن و مکمل‌های غذایی مصرف کنند زیرا در معرض کمبود آهن هستند. در افرادی که فقر آهن دارند، کمبود روی دیده شده است؛ بنابراین این افراد باید از مکمل اسیدفولیک نیز استفاده کنند. آهن ماده مورد نیاز بدن است اما اگر از این ماده زیاد استفاده شود و افراط به خرج دهید، همین ماده به ماده‌ای سمی در بدن تبدیل خواهد شد؛ بنابراین باید در مصرف مواد غذایی اعتدال داشت. مقدار معمول مصرف آهن برای زنان ۱۸ میلی‌گرم و حداکثر ۴۵ میلی‌گرم است. برای افرادی که به فقر آهن مبتلا هستند، این اعداد تغییر و افزایش می‌یابند.
حافظه کوتاه مدت حافظه کوتاه مدت انسان حافظه کوتاه مدت چیست
اثرات صبحانه بر روی حافظه چیست؟
صبحانه تمرکز افراد را در طول روز زیاد می‌کند و روزتان را پرنشاط‌تر و شادتر می‌کند. همچنین باعث می‌شود تا قدرت یادگیری‌تان در طول روز افزایش یابد. دانش آموزان و دانشجویان حتماً باید در طول روز صبحانه بخورند تا در درس‌ها و مخصوصاً امتحانات تمرکز خود را از دست ندهند و قدرت حافظه و یادگیری‌شان حفظ شود. دارویی برای تقویت حافظه وجود ندارد. قرص‌هایی در بازار عرضه می‌شوند که به اسم مکمل‌های روی و آهن به فروش می‌رسند. جالب است بدانید هیچ‌کدام از این قرص‌ها مورد تائید پزشکان نیستند؛ بنابراین از مصرف این قرص‌ها اجتناب کنید. مصرف یک یا دو بار این مکمل‌ها شاید مشکلی ایجاد نکند، اما مصرف بیش از این حد از آنها مشکل‌زا خواهد بود و اثرات نامناسبی خواهد داشت.
انواع حافظه در روانشناسی تفاوت حافظه کوتاه مدت و بلند مدت
چرا حافظه‌مان را از دست می‌دهیم و دچار فراموشی می‌شویم؟
استرس و فشار روانی و روحی
اضطراب و استرس می‌تواند انسان را دچار فراموشی و آلزایمیر کند. افرادی که کارهای پراسترس انجام می‌دهند و برای هر کاری فکر و دغدغه بیش از حد دارند و زندگی را به خود سخت می‌گیرند، بیشتر دچار فراموشی می‌شوند. مشکلات روحی از طریق دارو و مشاوره درمان می‌شوند.
خواب عمیق و متوقف شدن تنفس چندین بار در طول خواب
در این مورد، انتقال اکسیژن به مغز فرد در طول خواب چندین بار متوقف می‌شود و این امر حافظه را تضعیف می‌کند و عقل زایل می‌شود. فرد با متوقف شدن تنفس از خواب بیدار می‌شود. به این اتفاق، بیماری آینه خواب می‌گویند. اگر در حین کارهای روزانه سریع خسته می‌شوید، سردرد دارید و بلند در حین خواب خروپف می‌کنید، بدانید شما آینه خواب دارید.
از دست دادن حافظه به دلیل مصرف برخی از داروها
چند نوع دارو وجود دارد که روی حافظه تأثیرگذار است و ممکن است باعث فراموشی و از دست دادن حافظه شوند، آنها عبارتند از:
-قرص خواب آور
-آنتی هیستامین و داروهایی که از حساسیت ممانعت به عمل می آورند
-داروهای ضد استرس
-داروهای دیابت
-داروهای کاهش کلسترول
-دارو ضد غم و افسردگی
-یک سری از داروهای مسکن
مسدود شدن رگ‌های خونی در اثر سکته
اگر دچار سکته شوید، رگ‌های مغزی شما بسته می‌شوند. این سکته باعث می‌شود عملکرد مغز به‌تدریج دچار تغییرات از خفیف تا شدید شود. به این اتفاق، آسیب رگی مغز می‌گویند. افرادی بیشتر در معرض سکته هستند که حافظه خود را از دست داده‌اند. از نشانه های سکته، از دست دادن حافظه است.
کمبود مواد مغذی در بدن
ویتامین B12 از جمله موادی است که به اعصاب انسان و قدرت حافظه کمک می‌کند. این ماده مغذی در فراورده‌های لبنی، گوشتی، ماهی‌ها و مواد غذایی که با B12 غنی شده اند، وجود دارد.
افسردگی
انسان مبتلا به افسردگی، خاطرات خود را از دست می‌دهد. اگر انسان افسرده خلق‌وخوی خود را بهتر کند، امکان این وجود دارد که خاطرات خود را دوباره به دست بیاورد. مصرف هم زمان چند دارو و کمبود خواب از دلایل دیگر فراموشی هستند.
میکروب
افرادی که دچار ویروس‌هایی نظیر تبخال می‌شوند، بیشتر در معرض از دست دادن حافظه هستند. تبخال ویروسی است که واکسن خاصی ندارد. اگر به صورت منظم ورزش کنید، از عفونت‌ها دور می‌شوید. واکسن‌هایی که در دوران کودکی به شما زده‌شده است، شما را در مقابل سایر عفونت‌ها حفظ می‌کند.
چه کار کنیم که ذهنمان تقویت شود؟
به قول معروف مغزتان را آکبند نگذارید، از آن استفاده کنید. بخوانید و بنویسید. گاهی شعری را در ذهنتان حفظ کنید و آن را هرروز چند بار تکرار نمایید. قرآن نیز کتابی است که دارای آیات بسیار است و با خواندن و حفظ کردن آن نه‌تنها پاداش آخروی و دنیوی می‌گیرید، بلکه حافظه خود را نیز تقویت می‌کنید. تغذیه سالم داشته باشید؛ میوه، سبزی، ماهی و آب به مقدار لازم و مورد نیاز بدنتان مصرف کنید. ورزش کنید تا آرام شوید تا استرس‌ها از شما دور شوند. ورزش‌های ذهنی مثل شطرنج، بازی فکری و جورچین می‌تواند ذهن شما را به کارگیرد و حافظه‌تان را تقویت کند.
نتیجه گیری
طبق پژوهشهای انجام شده گنجایش حافظه کوتاه مدت تا ۹ ماده اطلاعاتی برای بزرگسالان می باشد. این آمار برای بعضی افراد به ۵ ماده اطلاعاتی هم می رسد. تنها راه افزایش ظرفیت حافظه کوتاه مدت دسته بندی اطلاعات در آن حافظه می باشد. اطلاعات پس از ورود به حافظه ی حسی به کمک توجه و تمرکز ذهن وارد حافظه ی کوتاه مدت می شوند. پس از ورود اطلاعات به کمک تمرکز حواس به حافظه ی کوتاه مدت این اطلاعات درآنجا حدود۳۰ ثانیه باقی می مانند. بنابراین راه ها ی افزایش تمرکز به تقویت حافظه ی کوتاه مدت کمک می کند. به این ترتیب در روش صحیح مطالعه ابتدا باید توجه و تمرکز روی مطالب را افزایش داد تا اطلاعات وارد حافظه ی کوتاه مدت شوند و سپس با اطلاعات قبلی پیوند دهیم تا وارد حافظه ی بلند مدت شوند.
خواهشمندیم با دیدگاه سازنده خود ما را در ارائه هرچه بهتر مقالات یاری نمایید.