اگر به جامعهای که در آن زندگی میکنیم نگاهی بیاندازید، افراد تحصیلکردهی فقیر زیادی را خواهید دید. این مسئله به این معنی است که تحصیلات به تنهایی نمیتواند آینده مالی کودکان را تأمین کند. عادتهای مالی و هوش مالی هر فرد در سنین پایین پایهریزی میشود. هوش مالی مسئلهای است که در طول زندگی با یک فرد همراه است و در موفقیت و یا عدم موفقیت مالی او بیشترین سهم را خواهد داشت.
به همین دلیل است که توجه کردن به آموزش هوش مالی به کودکان موضوعی است که میتواند تاثیر زیادی در آینده مالی آن کودک و موفقیت یا عدم موفقیت او در سنین بزرگسالی داشته باشد. متاسفانه با وجود اهمیت هوش مالی در زندگی افراد، در کشور خودمان به آموزش این مسئله به کودکان توجه چندانی نمیشود. در این مطلب سعی کردهایم اهمیت آموزش هوش مالی به کودکان را بیان کرده و نکاتی را ارائه کنیم که توجه به آنها میتواند به آموزش موثر هوش مالی به کودکان کمک کند پس در ادامه با ما همراه باشید.
خوشبختانه هوش مالی از طریق آموزش قابل ارتقاء است. چه بهتر که این آموزشها از سنین کودکی آغاز شوند تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند. هوش مالی کودک شما در واقع دیدگاه آنها نسبت به پول و طرز رفتار آنها با پول است. افزایش هوش مالی به کودکان کمک میکند تا عادات پولی آنها به شکلی پایهریزی شود که در آینده بتواند آنها را به ثروت نزدیک کند. البته باید به این نکته توجه کرد که آموزشهایی که در مورد پول و مسائل مالی به کودکان داده میشود، متناسب با سن آنها و برایشان قابل فهم باشد. به عنوان مسائل صحبت کردن در مورد مسائل حقوقی در قراردادهای مالی برای یک کودک جذاب و قابل فهم نخواهد بود.
از همان سنین پایین نباید اجازه داد که افکار منفی در مورد پول در ذهن کودکان تاثیر بگذارد. در جامعه ما مرسوم شده است که از همان دوران کودکی و نوجوانی به افراد اینگونه القا میشود که افراد فقیر انسانهای شریفتری هستند و یا اینکه پول انسان را از معنویت دور میکند و در مدارس اینگونه آموزش داده میشود که ارزش علم بیشتر از ثروت است و انسان باید تمام وقت و تلاش خود را تنها برای افزایش سطح تحصیلات خود صرف کند.
باید به کودکان آموزش داده شود که پول چقدر در موفقیت و احساس خوشبختی انسان تاثیرگذار است. باید آنها را با این موضوع آشنا کنید که افراد پولدار میتوانند انسانهای بهتری برای اطرافیان و حتی جامعه خود باشند. اگر در طی این سالها به کودکان در مورد ارزش پول و ارزش کار آموزش داده میشد امروز شاهد این تعداد از افراد تحصیلکرده و بی پول نبودیم.
در سنین پایین میتوانید آموزش کودکان برای یادگیری تفاوت ارزش پولهای رایج را شروع کنید. به عنوان مثال سکههای رایج را مرتب به او نشان دهید و ارزش هر کدام را برای او بگویید. بعد از مدتی کودک قادر خواهد بود که با توجه به ظاهر سکهها تشخیص دهد که کدام یک ارزش بیشتری دارد. در مورد پولهای کاغذی هم همین کار را میتوانید انجام دهید. این کار میتواند از سنین ۳-۴ سالگی شروع شود. میتوان گفت که آموزش ارزش پولهای رایج جزء اولین اطلاعات مالی و پولی است که باید به کودکان ارائه شود.
در همان سنین پایین بعد از صحبت در مورد پول و یاد دادن ارزش پولها به کودک بهترین کار این است که برای او یک قلک تهیه شود. به او یاد دهید تا پولهای سکهای و کاغذی را که به او میدهید در آن پس انداز کند. توصیه میشود که از قلکهای شیشهای یا قلکی که دارای جنس شفاف است، استفاده شود تا کودک بتواند پولها را در آن ببیند و از انباشته شدن پول در آن لذت ببرد. سعی کنید او را تشوق کنید که مراقب قلکش باشد و از آن محافظت کند. به کودکان بگویید که میتواند با پولی که در قلکش جمع میکند چیزهایی را که دوست دارد، بخرد.
اجازه بدهید کودک در دو حالت از پولهای درون قلکش استفاده کند هم در حالتی که قلکش کاملا پر شده است و هم در حالتی که پول کمتری در آن است و پر نشده است. با این کار کودک یاد میگیرد که هرچه پول بیشتری پس انداز کند قدرت خرید چیزهای بهتری خواهد داشت و همین موضوع باعث خواهد شد که پس انداز برای کودک لذتبخش شود. انجام این کار باعث میشود که کودک در سنین پایین با پسانداز کردن آشنا شده و از آن لذت ببرد.
زمانی که سن کودک به حدی میرسد که برای او پول توجیبی تعیین میکنید همزمان قانونی نیز برای او وضع کنید که مثلاً به صورت هفتگی یا ماهانه درصدی از این پول را پسانداز کند. اگر کودک خود را قبل از این زمان به خوبی با مفهوم پسانداز آشنا کرده باشید و در ابتدا قوانین سختگیرانهای را وضع نکنید، مطمعناً کودکان از این قوانین به خوبی استقبال خواهند کرد. در این زمان و در سنین اولیه مدرسه به جای قلک از یک حساب بانکی برای سپردهگذاری استفاده کنید که به آن سود تعلق بگیرد. هر چند هم که این سود ناچیز باشد اما کودک را با این موضوع آشنا میکند که پول میتواند پول بسازد. به او یاد بدهید که اگر برای مدتی پولش را در حساب نگه دارد، میتواند سود آن را دریافت کند. در هنگام انتخاب نوع حساب با کودک خود مشورت کنید.
برای آشنایی کودکان با کسب و کار و کسب درآمد میتوان زمانی را به طور روزانه اختصاص داد و با آنها در مورد کسب و کاری که دارید، صحبت کنید. به آنها بگویید که چرا شما باید کار کنید و کسب درآمد چه نقشی در زندگی شما دارد. به عبارت دیگر سعی کنید ارزش کار، تلاش و کسب درآمد را به آنها یاد بدهید.
حتی میتوانید در مورد مسائل مالی با آنها مشورت کنید به عنوان مثال بگویید میخواهم فلان وسیله را بخرم و قیمت آن این مقدار است، آیا به نظرت این قیمت برای داشتن این وسیله مناسب است؟ سپس از او بخواهید فکر کند و دلایلش را به شما بگویید. زمانی که کودک شما سعی میکند به خوبی فکر کند و به شما پاسخ دهد او را تشوق کنید و حتی پاداشهایی را برای او در نظر بگیرید. با این کار کودک شما به فکر کردن در مورد مسائل کسب و کار و مسائل مالی علاقهمند میشود.
خواه یا ناخواه کودکان از والدین خود الگوبرداری میکنند. با افزایش سن آنها و آشنا شدنشان با مفهومی به نام پول به رفتار والدن خود با پول نیز دقت بیشتری می کنند. پس سعی کنید در حضور کودکان به گونهای با پول رفتار کنید که الگوبرداری از آن بتواند باعث رشد هوش مالی آنها شود. پس برای افزایش هوش مالی کودکان، والدین باید به رفتارشان با پول در حضور بچهها دقت کافی را داشته باشند. به عنوان مثال والدینی که علاقه آنها به خرج کردن پول بیشتر از پسانداز آن است و این رفتار را در حضور کودک نیز انجام میدهند احتمال خیلی زیادی وجود دارد که کودکان آنها نیز در آینده چنین رفتاری را پول داشته باشند.
معمولا سنین ۶-۷ سالگی زمانی است که کودک قادر خواهد بود بیشتر چیزهایی که لازم دارد را خودش خریداری کند. پرداخت پول توجیبی منظم باعث پسانداز منظمتر و البته خرج کردن منظمتر پول توسط کودکان خواهد شد. یکی از بزرگترین اشتباهات والدین این است که به کودک پول توجیبی نمیدهند و در مقابل میگویند که هر وقت کودکمان به پول نیاز داشت به او مبلغی را که بخواهد، میدهیم. این کار یک اشتباه بزرگ است.
باید در انتخاب پول توجیبی که به کودکان پرداخت میشود دقت زیادی انجام شود و مقدار مناسبی برای آن بر اساس سن کودک، وظایفی که بر عهده دارد و همچنین شرایط کودک تعیین شود. سعی کنید همیشه کودکان را تشویق کنید که بخشی از پول توجیبی خود را پس انداز کنند و برای خرج کردن بقیه آن نیز به صورت منطقی و معقول عمل نمایند. هیچگاه از پول توجیبی به عنوان یک ابزار تنبیهی استفاده نکنید.
زمانی که کودک شما میخواهد پول توجیبی که به او میدهید، افزایش یابد با او صحبت کنید و دلایلش را برای این افزایش بشنوید و اگر غیر منطقی بودند به او توضیح دهید که نمیتوانید با خواسته او موافقت کنید و دلایل مالی منطقی را به او ارائه دهید. به این نکته توجه کنید که پول توجیبی زیاد میتواند باعث شود که کودک شما به ولخرجی عادت کند.
ثروت ثروتمند شروع آموزش هوش مالی در سنین کودکی هوش مالی
در کنار پول توجیبی که به کودک میدهید او را تشویق کنید که با انجام برخی کارها درآمدی را برای خودش به دست بیاورد. به عنوان مثال اگر مغازهای دارید، میتوانید ساعتی از روز را مشخص کنید که کودک شما در تمیز کردن و مرتب کردن مغازه به شما کمک کند و شما در قبال آن مبلغی را به او بدهید. یا اینکه با او قرار بگذارید که اگر هر روز حیاط خانه را تمیز کند مبلغی به عنوان دستمزد این کار به او خواهید داد. تشویق کردن کودکان به کار کردن در محیطی بی خطر و امن باعث خواهد شد که او از همان سنین لذت کسب درآمد را حس کند و همچنین باعث افزایش اعتماد به نفس و مسئولیتپذیری در کودک خواهد شد.
اعتماد به نفس اعتماد به نفس اکتسابی اعتماد به نفس سریع پول پول داشتن
کودک خود را تشویق کنید که از همان سنین کودکی برای خواستههایش اهداف مالی تعیین کند. به عنوان مثال اگر کودک شما میخواهد یک کفش اسکیت بخرد از او بخواهید که برای آن هدف مالی تعیین کند و مشخص کند برای رسیدن به هدف خود به چقدر زمان و چقدر پول احتیاج دارد. از او بخواهید که مشخص کند در چه زمانی و با چه مقدار از پس انداز پول توجیبی که به او میدهید، قادر خواهد بود قیمت یک کفش اسکیت را بپردازد. سعی کنید او را برای انجام این کار تشویق کنید مثلاً به او بگویید در صورتی که بتواند در زمانی تعیین شده ۷۰% از مبلغ کفش اسکیت را پسانداز کند شما بقیه این مبلغ را به او کمک خواهید کرد.
به کودک خود بیاموزید که شکست مالی ممکن است برای هر کسی پیش بیاید. سعی کنید در این مورد با او حرف بزنید و او را با شرایط ناخوشایند مالی نیز آشنا کنید. به او یاد بدهید زمانی که در رسیدن به اهداف مالی تعیین شده شکست میخورد، نباید نا امید شود و در عوض باید دلایل شکست را بررسی کرده و در موقعیتهای بعدی از این تجربه استفاده کند. مطمعناً کودک شما اشتباهات مالی زیادی خواهد کرد اما این اشتباهات میتواند برای او خیلی مفید باشد چرا که اگر به او کمک کنید تا دلایل این اشتباهات را پیدا کند و از آنها درس بگیرد در واقع کمک بزرگی به تقویت هوش مالی کودک خود کردهاید.
آشنایی کودکان با پولهای رایج آموزش هوش مالی به کودکان
هوش مالی را میتوان از طریق تمرین و آموزش تقویت کرد و اگر این آموزشها از سنین کودکی شروع شوند به طور حتم تأثیر بیشتری خواهند داشت. در این مقاله به نکاتی پرداختیم که یادگیری و توجه به آنها میتواند به آموزش کودکان به منظور تقویت هوش مالی کمک بسیار زیادی بکند. این نکته را فراموش نکنید که موفقیت در مسائل مالی تاثیر همه جانبهای بر کیفیت زندگی یک فرد خواهد گذاشت پس لازم است که با تقویت هوش مالی کودکان آنها را برای موفقیت در زندگیشان آماده کنیم.